Advertisement

Main Ad

คำศัพท์กฎหมาย - Prima Facie ไม่ใช่ "รักแรกพบ" นะคะ ถึงแม้จะแปลว่า "at first sight" ก็ตาม

คำศัพท์กฎหมาย: Prima Facie ไม่ใช่ "รักแรกพบ" นะคะ ถึงแม้จะแปลว่า "at first sight" ก็ตาม 


ไม่ใช่เรื่องแปลกที่ไม่ว่าเราจะเรียนหรืออ่านอะไร ย่อมต้องเจอภาษาละตินสอดแทรกอยู่เสมอ ถึงแม้ว่าภาษาละตินจะเป็นภาษาที่ตายแล้ว เหมือนกับภาษาที่ใกล้ตัวกับชาวพุทธ หรือ ภาษาบาลีสันสกฤต แต่เราก็ยังมีการหยิบยกภาษาที่ตายแล้วเหล่านี้มาใช้กันอยู่ในเชิงวิชาการ  โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในบริบทของภาษากฎหมาย (คำว่า "ตายแล้ว (dead)" ในที่นี้ หมายถึง เป็นภาษาที่ไม่มีการพัฒนาแตกยอดหรือนำมาใช้สื่อสารในชีวิตประจำอีกแล้วนะคะ)


คำว่า "Prima" อ่านว่า /พรี-ม่า/ เป็นรากศัพท์มาจากภาษาละติน คำว่า "primus" แปลว่า "first" หรือ อันดับแรก ต้น ก่อน สำคัญ ประมาณนี้นะคะ เท่าที่เราเกิดมา เราก็ได้เห็นรากศัพท์คำนี้ ปรากฏอยู่ในหลายๆ ที่ เดี๋ยวสาลี่ยกตัวอย่างให้ฟังแล้วคุณจะ ถึงบางอ้อ หมายถึง อ๋อ น่ะค่ะ มะ...มาดูกันเลย


ไม่มีใครไม่รู้จักคำนี้แน่นอนค่ะ คำนั้นคือ "Prime Minister" นั่นเอง คำว่า Prime มาจากคำว่า Primus ในภาษาละติน แปลว่า First ลำดับแรก อันดับหนึ่ง สำคัญ ส่วนคำว่า Minister คือ รัฐมนตรี แสดงว่าคนที่เป็น Prime Minister ต้องเป็น รัฐมนตรีอันดับ 1 คนแรก ที่สำคัญที่สุด นั่นก็คือ "นายกรัฐมนตรี" และเพื่อไม่ให้เป็นการเลือกที่รักมักที่ชัง ก็เลยนำรูปทั้งอดีตนายกและนายกคนปัจจุบันมาเป็นตัวอย่างค่ะ มีภาพด้วยจะได้จำง่ายขึ้นนะคะ สำหรับคำว่า "อดีต" ให้เราใส่คำว่า "ex-" หรือ "former -" ไว้ข้างหน้านะคะ เช่น ex-girlfriend แปลว่า "แฟนเก่า" ค้า อดีตนายก ก็ ex-prime minister ค่ะ ง่ายไหม? 




ขอยกอีกคำหนึ่งแล้วกันนะคะ นี่เลยค่ะ ต้องเอาตัวอย่างจากหนังเสียหน่อย "Optimus Prime" ที่เป็นหัวหน้าฝ่ายดี ในเรื่อง Transformer ไงคะ พอมีคำว่า Prime ประกอบอยู่ในนั้น ก็จะเป็นคีย์เวิร์ดหมายถึง "หัวหน้า" หรือเป็นคนที่สำคัญ อะไรอย่างนี้ 




พอจะจำง่ายขึ้นมาหน่อยไหมเอ่ย ส่วนคำว่า "facie" นั้น แปลว่า "face" หรือ "หน้า" ค่ะ เพราะฉะนั้น คำศัพท์ภาษาละตินที่เราชอบเจอในกฎหมาย คำว่า "Prima Facie" นั้น จึงแปลว่า "At first sight หรือ at first look หรือ on its face หรือ first encounter" หรือ "ฉากหน้า/ใบหน้า ที่เราพบ/เจอกันเป็นอย่างแรก/ครั้งแรก" ค่ะ 


ฮะ แฮ่ม... แต่ความหมายที่ใช้นั้นลึกซึ้งมากขึ้นไปกว่านั้นอีกค่ะ เพราะมันไม่ได้แปลง่ายๆ อย่าง Love at first sight หรือรักแรกพบเลย


เมื่อเราเจอคำว่า Prima Facie ในบริบทของกฎหมาย สามารถแปลได้ 2 อย่างค่ะ (ดูข้อความแวดล้อมนะคะ)


ความหมายที่ 1: Prima Facie แปลว่า "เบื้องต้น = preliminary" เช่น พยานหลักฐานเบื้องต้น (Prima facie evidence) ซึ่งยังไม่ใช่ข้อสรุปสุดท้ายนะคะ เรียกอีกอย่างว่า presumption evidence คือ พยานหลักฐานหรือข้อสันนิษฐานเบื้องต้นค่ะ 


ความหมายที่ 2: Prima Facie แปลว่า "มีมูล" ซึ่งในที่นี้ไม่ได้หมายว่า "มีอุจาระหรือมีขี้" นะคะ แต่มันแปลว่า มีมูลเหตุหรือเรื่องราวที่จะกล่าวหาอีกฝ่ายหนึ่งต่างหาก ดังนั้น ถ้าเราเรียกว่า "prima facie case" ก็จะแปลว่า คดีมีมูลหรือมีเหตุที่สามารถนำมาฟ้องกันได้ค่ะ


คำว่า "มูลคดี" เหตุแห่งการฟ้องคดี เราเรียกว่า "Cause of Action" นะคะ และถ้าคดีใดมีมูล เรามี Adjective ที่สามารถนำไปใช้ขยายความได้ นั่นก็คือคำว่า "ground" ที่แปลได้อีกอย่างว่า "พื้นดิน" ค่ะ ส่วนถ้า ไม่มีมูล เราก็ใช้คำว่า groundless ได้เลย เพราะว่า less เป็น suffix แปลว่า "ไม่" ค่ะ เช่น homeless ก็แปลว่า ไร้ที่อยู่ ไร้บ้าน นั่นเอง 


เอาละค่ะทุกคน เมื่อเจอคำว่า Prima/prime/primus จะแปลว่าอะไรกันนะค้า ................... (ตอบซิ)


ดีมาก เก่งมาก เลิศค่ะ 

แสดงความคิดเห็น

3 ความคิดเห็น

  1. ไม่ระบุชื่อ16 ตุลาคม 2554 เวลา 15:35

    เสริมนิดนึงจ้า...

    ex-prime minister นี่คือ อดีตนายกรัฐมนตรี (ที่ยังมีชีวิตอยู่)
    late prime minister คือ อดีตนายกรัฐมนตรี (ที่ล่วงลับไปแล้ว)

    ปล. ex-prime minister บางคน มะไหร่จะกลายเป็น
    late prime minister อะ... เห็นคนอวยพรเค้ามานานละ

    ตอบลบ
  2. ขอบคุณค้าพี่เบ ^^" ขอบคุณแทนคนอ่านทุกคนด้วยนะคะ
    น่ารักที่สุด

    ตอบลบ
  3. ขอบคุณค่ะ สำหรับบทความดีๆ ^0^

    ตอบลบ

ทักทาย แสดงความคิดเห็นหรือถามคำถามได้ ที่นี่ เลยค่ะ